Doğrudan Satış Sistemlerine İlişkin Yeni Düzenlemeler

8 Ağustos 2025 tarihli ve 32980 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Doğrudan Satışlar Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik”), doğrudan satış sistemlerine ilişkin ülkemizde ilk defa özel düzenlemeler getirmesi bakımından önem arz etmektedir. Yönetmelik, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da (“Kanun”) 30 Temmuz 2025 tarihinde yürürlüğe giren değişikliklere dayanılarak hazırlanmıştır.

Doğrudan satış; sabit bir satış noktası bulunmaksızın, bağımsız temsilci veya distribütörlerin komisyon, prim, teşvik ya da benzeri menfaatler karşılığında mal veya hizmet pazarladığı ve tüketici ile doğrudan temas kurarak satış gerçekleştirdiği iş modellerini ifade etmektedir. Uzun süredir “İşyeri Dışında Kurulan Sözleşmeler Yönetmeliği” kapsamında değerlendirilmekte olan bu sistem, yeni düzenleme ile müstakil bir hukuki çerçeveye kavuşturulmuştur.

Yönetmelik ile getirilen düzenlemeler; tüketicinin korunması, piramit yapılara dönüşümün önlenmesi ve sektörde şeffaflığın sağlanması hedeflerini merkezine almakta; aynı zamanda kadın girişimcilerin ve esnek çalışma modellerinin teşvik edilmesini de amaçlamaktadır.

Sermaye ve Teminat Yükümlülüğü

Daha önce mevzuatta doğrudan satış şirketlerine yönelik bir sermaye veya teminat zorunluluğu bulunmamaktaydı. Yönetmelik ile birlikte:

• Doğrudan satış şirketlerinin sermaye şirketi olması,

• En az 10 milyon TL ödenmiş sermayeye sahip bulunması,

• Türkiye’de yerleşik bankalarda açılmış bloke hesaplarda 3 milyon TL teminat bulundurması

  
  

zorunlu hale gelmiştir. Bu düzenleme ile hem sektörde mali yapısı güçlü şirketlerin varlığı teşvik edilmekte hem de tüketicilerin finansal güvenliği sağlanmaktadır.

Cayma Hakkı

Yönetmelik ile tüketicilere, doğrudan satış yoluyla edindikleri mal ve hizmetlerde 30 günlük gerekçesiz cayma hakkı tanınmıştır. Bu süre, Kanun’da mesafeli satış sözleşmeleri için öngörülen 14 günlük süreden daha geniş bir koruma sağlamaktadır.

Eksik bilgilendirme halinde cayma hakkı 1 yıla kadar uzamaktadır. Cayma hakkına istisna teşkil eden mal ve hizmet grupları ise sınırlı sayıda düzenlenmiş olup, özellikle kişiye özel üretilen, çabuk bozulan veya hijyen açısından iadesi uygun olmayan ürünler kapsam dışında bırakılmıştır.

Doğrudan Satıcılara İlişkin Düzenlemeler

Yönetmelik, doğrudan satıcıların sisteme girişine ve sistem içindeki haklarına yönelik özel hükümler getirmiştir:

• 18 yaşından küçüklerin, fiil ehliyeti bulunmayanların, şirket ortakları ve yöneticileri ile bunların birinci derece yakınlarının doğrudan satıcı olamayacağı düzenlenmiştir.

• Satıcılardan giriş aidatı, paket ücreti, yenileme bedeli gibi zorunlu mali yükümlülükler talep edilmesi yasaklanmıştır.

• Doğrudan satıcıların istedikleri zaman sistemden ayrılabilmesi güvence altına alınmış, ayrılma halinde şirketlerin ürünleri iade alma yükümlülüğü getirilmiştir.

• Satıcıların kazançlarının sisteme yeni üyeler kazandırılması üzerine kurulması yasaklanmış, kazanç planlarının mal veya hizmet satışına dayanması şart koşulmuştur.

• Bu kapsamda, doğrudan satıcılara sağlanan komisyon, prim ve benzeri menfaatlerin şirketin yıllık net satışlarının %50’sini aşamayacağı düzenlenmiş; yeni üye kazandırmaya bağlı menfaatler için ise ayrıca %30’luk üst sınır getirilmiştir. 

Bu hüküm 1 Ocak 2026 tarihinde yürürlüğe girecektir.

Bilgilendirme ve Şeffaflık

Doğrudan satış şirketlerine, tüketicilerin haklarını etkin biçimde kullanabilmesi amacıyla kalıcı veri saklayıcısı yoluyla bilgilendirme formu sunma yükümlülüğü getirilmiştir. Ayrıca, cayma hakkı, ürün bilgisi ve iade süreçlerine ilişkin ayrıntılı bilgi akışını sağlamak üzere posta, katalog, elektronik iletişim araçları üzerinden işleyen bir bilgilendirme ve iletişim sistemi kurma zorunluluğu getirilmiştir.

Yetki Belgesi ve Geçiş Süreci

Doğrudan satış şirketlerinin faaliyette bulunabilmesi için Ticaret Bakanlığı’ndan üç yıl süre ile geçerli Doğrudan Satış Yetki Belgesi alınması zorunlu kılınmıştır.

Halihazırda faaliyette bulunan şirketler için 30 Ocak 2026 tarihine kadar geçiş süreci öngörülmüş olup, bu tarihe kadar gerekli başvuruların yapılması gerekmektedir. Başvurular sonuçlanana kadar mevcut şirketler faaliyetlerini sürdürebilecektir.

Yaptırımlar

Yönetmelik hükümlerine aykırılık halinde caydırıcı nitelikte idari para cezaları öngörülmüştür.

• Şirketin sermaye şirketi olmaması, piramit satış esaslı sistem kurulması gibi durumlarda her bir aykırılık için 5 milyon TL ceza,

• Satıcılardan yasağa rağmen aidat veya bedel alınması, tüketicinin cayma hakkının kısıtlanması gibi ihlallerde 2.200 TL ceza,

• Bilgilendirme sistemi kurulmadığında ise üç aylık süre sonunda 1 milyon TL ceza uygulanabilecektir.

Söz konusu idari para cezaları her yıl yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanacaktır.

Sonuç

Doğrudan satış sistemleri, esnek çalışma imkânı sunması ve özellikle kadın girişimciler açısından önem arz etmesi nedeniyle ülkemizde yaygınlaşan bir satış modelidir. Ancak piramit satış riski ve tüketici mağduriyetleri, uzun süredir düzenleme ihtiyacını gündeme getirmekteydi.

Yeni Yönetmelik, hem tüketici haklarının korunmasını hem de sektörde güvenilir ve şeffaf bir işleyişin sağlanmasını hedeflemekte; şirketler açısından ise sermaye, teminat ve yetki belgesi gibi ciddi yükümlülükler getirmektedir. Bu bağlamda, doğrudan satış sektörünün kurumsal yapısının güçleneceği, piyasanın daha güvenli hale geleceği değerlendirilmektedir.