AYM, İdari Yargıda İstinaf veya Temyiz Kanun Yoluna Başvuruda Esas Alınan Parasal Sınırın Karar Tarihine Göre Belirlenmesini Öngören Kuralın İptaline Karar Verdi.

Anayasa Mahkemesi (“AYM”), 6 Mart 2025 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 11 Şubat 2025 tarihli ve 2025/39 E- 2025/35 K. sayılı kararıyla, idari yargıda istinaf veya temyiz kanun yoluna başvuruda esas alınacak parasal sınırın karar tarihine göre belirlenmesini öngören İdari Yargılama Usulü Kanununun (“İYUK”) Ek 1. maddesinin (2) numaralı fıkrasının Anayasa’ya aykırı olduğuna karar vermiş ve düzenlemeyi  iptal etmiştir. Yakın zamanda paylaştığımız üzere, AYM, 04.12.2024 tarihli ve 2023/182 E. 2024/203 K. sayılı kararıyla Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (“HMK”) "parasal sınırların hükmün verildiği tarihteki miktar esas alınarak belirlenmesini" öngören Ek 1. maddesinin (2) numaralı fıkrasındaki ilgili ibareyi de iptal etmişti.

AYM, İstanbul 13. İdare Mahkemesi tarafından yapılan başvuru üzerine, İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun (“İYUK”) Ek 1. maddesinin (2) numaralı fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “…ilk derece mahkemesi veya bölge idare mahkemesince nihai kararın verildiği tarihteki parasal sınır esas alınır.” hükmünü Anayasa’nın 13. ve 36. maddelerine aykırılık yönünden incelemiştir. İncelemede, AYM’nin HMK’daki parasal sınırlar hakkında verdiği 04.12.2024 tarihli ve E.2023/182, K.2024/203 sayılı karardan ayrışmayı gerektiren bir durumun olup olmadığı değerlendirilmiştir.

AYM, 04.12.2024 tarihli ve E.2023/182, K.2024/203 sayılı kararında ise, HMK hükümleri uyarınca istinaf veya temyiz kanun yoluna başvuruda esas alınan parasal değer (kesinlik sınırı) güncellenirken dava konusu mal ya da alacağın değerinin güncellenmemesi nedeniyle enflasyondan dolayı oluşan külfetin tamamının davanın taraflarına yüklendiği belirtilmiş ve kişilere aşırı bir külfet yüklediği anlaşılan kuralla hükmün denetlenmesini talep etme hakkına getirilen sınırlamanın orantısız ve ölçüsüz olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Bu kapsamda, AYM, İYUK’un Ek 1. maddesi uyarınca idari yargıda istinaf veya temyiz kanun yoluna başvuru açısından geçerli olan parasal sınır enflasyona göre güncellendiğini belirtmiş, dava konusunun değerinin enflasyonun etkilerinden arındırılamadığına işaret etmiştir. AYM, bu durumun özellikle yargılamaların uzun sürdüğü durumlarda istinaf veya temyiz kanun yoluna başvurulması imkânını ortadan kaldırabileceğine dikkat çekmiştir.

Sonuç olarak, AYM, daha önce HMK’nın Ek 1. maddesinin iptaline yönelik verdiği, 04.12.2024 tarihli ve 2023/182 E. 2024/203 K. sayılı kararından ayrılmayı gerektirir bir durum bulunmadığına kanaat getirmiştir. Bu çerçevede, İYUK’un Ek 1. maddesinin (2) numaralı fıkrasının Anayasa’nın temel hak ve hürriyetlerin yalnızca kanunla sınırlanabileceğini öngören 13. maddesine ve hak arama hürriyetini güvence altına alan 36. maddesine aykırı olduğuna ve iptaline karar verilmiştir. Bununla birlikte, iptal kararının Resmî Gazete’de yayımlandığı tarihten itibaren 9 ay sonra yürürlüğe girmesine karar verilmiştir.